Czy lunaparki są bezpieczne? Kto je kontroluje?

Echa dramatu na wesołym miasteczku przy Gwardii Ludowej w Płocku. – Co się dzieje z lunaparkami? Czy możemy się na nich czuć bezpiecznie? – pytają czytelnicy. Nie bez powodu. Przecież to nie pierwszy tego typu wypadek.

W czerwcu 2002 r. do tragedii doszło w goszczącym tu lunaparku Krasnal. Kolejka „Smok”, na oko jedno z najspokojniejszych urządzeń, wartko toczyła się po torach, w dół i w górę. Nagle ostatnie wagoniki wypadły z szyn i uderzyły w metalową konstrukcję. 13-letnią dziewczynkę trzeba było przewieźć do szpitala ze skomplikowanym złamaniem ręki, pękniętą szczęką i wstrząsem mózgu.

Prokuratura: Nie wykluczamy nieszczęśliwego zbiegu okoliczności

Minęło pięć lat i w Płocku doszło do kolejnego wypadku. Wiele wskazuje na to, że w niedzielę zawiódł hamulec największej karuzeli. Właściciele sami mówią o niej: „UFO”. To ogromna stalowa rama w kształcie łuku, po którym tam i z powrotem pędzą gondole, dodatkowo kręcąc się wokół ram. Niestety, w niedzielę, zamiast łagodnie wrócić na ziemię, z całym impetem runęły kilka metrów w dół.

Śledztwo w sprawie wypadku prowadzi płocka prokuratura. Jej rzecznik, Iwona Śmigielska-Kowalska, powiedziała wczoraj „Gazecie”, że dobiegły już końca wstępne czynności w tej sprawie: zabezpieczanie dokumentów, elementów karuzeli i oględziny policyjnego technika. Nie chciała jednak wypowiadać się o przyczynach wypadku. Zdradziła tylko, że biegły nie wykluczył wstępnie nieszczęśliwego zbiegu okoliczności. – Całkowitą pewność będziemy mieli po wykonaniu wszystkich specjalistycznych badań – oświadczyła.

Jednocześnie potwierdziła, że właściciele lunaparku dysponowali badaniami technicznymi karuzeli. Czy jednak były to badania aktualne, czy na przykład po zmontowaniu karuzeli w Płocku nie trzeba było wykonać ich ponownie? – To wszystko trzeba jeszcze dokładnie ustalić – oznajmiła Iwona Śmigielska-Kowalska.

Urząd Dozoru Technicznego: Nie popadajmy w skrajności

Tego typu urządzenia kontroluje Urząd Dozoru Technicznego. – Jeśli chodzi o wesołe miasteczka, to zajmujemy się tylko tym, „co się kręci” – informuje Krzysztof Enzelm, kierownik wydziału urządzeń transportu bliskiego w UDT w Warszawie.

Uzupełnia, że rozporządzenie ministra transportu z 2001 r. wylicza fachowo, że chodzi o „przenośniki kabinowe i krzesełkowe z napędem mechanicznym (…): o ruchu wokół osi pionowej lub odchylonej od pionu, o ruchu wokół poziomej osi obrotu, o ruchu wokół dowolnych dwu lub więcej osi obrotu”. Urząd Dozoru Technicznego nie musi więc kontrolować na przykład wagoników kolejek górskich. W ich przypadku obowiązują wewnętrzne przepisy Stowarzyszenia Wystawców Polskich skupiającego właścicieli lunaparków.

Jak było z płockim UFO? – Nie ulega wątpliwości, że ono kwalifikuje się do naszych kontroli. Ze wstępnych informacji od kolegów z Płocka wynika, że miało aktualne badanie okresowe, które należy wykonywać co najmniej raz w roku [jak się nieoficjalnie dowiedzieliśmy, jest ważne do końca maja – red]. A to właśnie na jego podstawie mój urząd wydaje decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia – mówi Krzysztof Enzelm.

Przyznaje jednak, że nie dzieje się tak za każdym razem. Bardzo częste są przypadki, gdy właściciel takich badań nie wykonuje. Albo nieodpowiednio swoje urządzenia konserwuje. I to jest karygodne, kompletnie bezmyślne. Czy należy się więc bać wizyt w lunaparku? – Nie popadajmy w skrajności – radzi Enzelm. – Sam bywam w lunaparkach, pewnie, że jest jakiś dreszczyk emocji, ale przecież nie może być tak, że natychmiast wszystkim zasugeruję, by ich noga nie stanęła w wesołym miasteczku. Do wypadków dochodzi w nich sporadycznie. Dochodzi, bo to tylko maszyny. To tak, jak z windami w blokach.

Rodzicom w UDT podpowiadają, że – jeśli są naprawdę zaniepokojeni – mogą przed wizytą swoich pociech porozmawiać z właścicielem lunaparku. – I poprosić, aby pokazał tzw. książkę rewizji, którą ma każde urządzenie – instruuje Krzysztof Enzelm. – W takiej książce są wszystkie protokoły kontroli i decyzje.

Szpital wojewódzki: Stan rannych poprawia się

Do placówki na Winiarach w niedzielę zostało przewiezionych sześć osób. Trzy, po udzieleniu pomocy ambulatoryjnej, już wróciły do domu. A pozostałe (z obrażeniami klatki piersiowej lub głowy)? Jedna zrobi to dziś. – Stan dwóch kolejnych naszych pacjentów jest poważny, ale stabilny, nie ma zagrożenia dla ich życia – informuje lekarz naczelny szpitala Krzysztof Gogolewski. – Najciężej poszkodowany odzyskał przytomność.

Powiedzieli po wypadku

– Robert Dziewanowski (trafił do szpitala z urazem obojczyka): – Jechaliśmy na karuzeli. To była chwila. Nagle wszystkie gondole spadły i odbiły się od drewnianego podestu. Wszyscy krzyczeli. Część osób, która stała z boku, podbiegła, żeby nas ratować.

– Błażej Pawłowski (doznał ogólnych potłuczeń): – Tuż przed wypadkiem poczułem szarpnięcie gondoli. Potem gondole spadły. Ja wyszedłem o własnych siłach i pomagałem wydobyć inne osoby.

– Alina Muszyńska (współwłaścicielka lunaparku): – Nie wiemy, co się mogło stać. Co roku ta karuzela, jak i wszystkie inne urządzenia, podlega przeglądowi technicznemu.

Wypadki w lunaparkach

Maj 2006

Dwoje dzieci otarło się o śmierć w wesołym miasteczku na warszawskim Bemowie. Urwała się jedna ze stalowych lin urządzenia, w którym się bawiły. Na szczęście skończyło się na siniakach i krótkiej wizycie w szpitalu.

Lipiec 2005

Przed supermarketem w Pile dmuchany zamek uniósł się w górę i zaczął obracać wokół własnej osi. Troje maluchów z kilku metrów spadło na ziemię.

Maj 2005

Dwie nastolatki ucierpiały w wypadku w czeskim lunaparku w Olsztynie. Według policji, w drugim z siedmiu wagoników górskiej kolejki urwało się przednie koło. Rozpędzony wagonik wypadł z szyn, a wtedy pierwszy wagon uderzył w słup kolejki. Siła uderzenia spowodowała, że wyleciały z niego pasażerki i upadły z wysokości ok. trzech metrów na trawiaste zbocze. Miały dużo szczęście, bo obok były betonowe schodki.

Wrzesień 2004

Wypadek w objazdowym wesołym miasteczku w Katowicach. Troje dzieci wypadło z imitującej fale karuzeli, gdy ta z niewyjaśnionych przyczyn nagle przyśpieszyła.

Wrzesień 2000

W Łodzi 30-letnia kobieta uszkodziła sobie kręgosłup podczas jazdy kolejką. Rzeczoznawca, który dopuścił kolejkę do ruchu – po wcześniejszym, sierpniowym wypadku – przypuszczał, że zawiniła obsługa urządzenia.

Lipiec 1999

W podusteckich Rowach w wesołym miasteczku kolejka wypadła z uszkodzonej szyny. Ucierpiały trzy dziewczynki i ich opiekunka. Prokuratura postawiła właścicielowi zarzut niedopełnienia obowiązków.

Maj 1997

W gdańskim Cricolandzie trzech chłopców poraniły drzwi, które oderwały się od wirującej karuzeli. Jeden z nich, 15-latek, walczył o życie podłączony do respiratora. Miał pękniętą czaszkę i krwiak przy mózgu. Władze miasta natychmiast zamknęły wesołe miasteczko. Sąd skazał dyrektora Cricolandu na dwa lata więzienia w zawieszeniu, kierownika działu technicznego oraz konserwatora na półtora roku, również w zawieszeniu.

Gazeta Wyborcza - Płock, Milena Orłowska, Arkadiusz Adamkowski,