Rozrywka w Kazachstanie

Wywiad z Lubow Loginową, prezesem zarządu firmy Alsart

W styczniu 2007 roku Prezydent Kazachstanu Nursułtan Nazarbajew podpisał ustawę o wprowadzeniu poprawek w przepisach dotyczących działania branży hazardowej w Republice Kazachstanu i ustawę o branży hazardowej, które definiują „prawne podstawy działalności firm związanych z branżą w Kazachstanie. Zgodnie z nowymi przepisami, ich działalność jest ściśle regulowana i możliwa jedynie w dwóch wyznaczonych strefach: Kapczagaj i Szczuczińsk.

Ile punktów organizujących gry lub przyjmujących zakłady istniało w Kazachstanie przed wprowadzeniem nowych przepisów?

W 2007 roku branżę rozrywkową tworzyły 132 kasyna, ponad 2000 salonów gier, 53 punkty przyjmowania zakładów bukmacherskich i jeden totalizator.

Jak, od strony danych statystycznych, obecnie wygląda rynek hazardu w Kazachstanie?

W tej chwili nie można podać żadnych danych statystycznych. Od chwili kiedy nabrały mocy nowe uregulowania prawne operatorzy mieli 3 miesiące na przeniesienie działalności z aktualnych lokalizacji do wyznaczonych stref. W wielu miejscach zaprzestano działalności związanej z hazardem, kilka lokali zamieniono na dyskoteki, kawiarnie i restauracje, spora część firm zasiliła gospodarczą „szarą strefę”. Rezultatem jest brak jakichkolwiek informacji dotyczących branży w oficjalnych statystykach. Zniknęły oficjalne strony internetowe firm działających wcześniej, informacji o nich nie znajdziemy też przeszukując internet za pomocą wyszukiwarek lub oglądając informatory imprez targowych. Według oficjalnych statystyk ,opisujących stan na początek listopada 2008 roku, do tej pory wydano 10 licencji na punkty bukmacherskie, 4 licencje dla totalizatorów i 1(!) licencję na prowadzenie kasyna.

Ile kasyn działa dzisiaj legalnie?

W dniu 1.11.2008 otwarto jedyne jak do tej pory legalne kasyno o nazwie Flamingo. Kolejne kasyno (Moulin Rouge) miało rozpocząć działalność w mieście Kapczagaj w dniu 11.11.2008. Do tej pory tak się jednak nie stało i nie ma o nim żadnych nowych informacji.
Korzystając z luk prawnych – nowe prawo nie zabrania wyraźnie gier o nagrody rzeczowe – operatorzy nie przenoszą automatów do wyznaczonych stref, ale wypłacają wygrane w formie tzw. dóbr konsumenckich (karty do telefonów komórkowych, itp.).
Luki te mają zostać zlikwidowane dzięki nowelizacji, która we wrześniu 2008 roku trafiła do Parlamentu.

Jakie inne rodzaje działalności hazardowej są popularne w Kazachstanie?

Po wprowadzeniu nowych przepisów analitycy przewidywali gwałtowny wzrost popularności tradycyjnych loterii. Największy kazachski operator loterii to „Narodowa Loteria RK”. Na początku rzeczywiście odnotowano pewien wzrost w tym sektorze, ale potem sytuacja uległa zmianie. Tłumaczy się to zupełnie inną naturą emocji i gry jako takiej. Od samego początku loterie były popularne wśród osób o niskich dochodach, kiedy kasyna przyciągały osoby o wysokich dochodach.
Kasyna internetowe są zakazane przez prawo, jednak mimo zakazu w sieci ciągle działa kilka kazachskich kasyn.
Gra w bingo regulowana jest przepisami podobnymi do tych, dotyczących loterii. Bingo nie stanowi jednak znaczącej części rynku hazardowego w Kazachstanie.
Jedyny totalizator w Kazachstanie znajduje się w Ałma-Acie. Wyścigi konne odbywają się raz w miesiącu lub raz na dwa miesiące.
Aktywność graczy ma charakter sezonowy, a jej kulminacja przypada na maj.
Zakłady sportowe są raczej popularne. Istnieją 53 punkty bukmacherskie, a największymi operatorami są : Gol+Pass i Olymp.
Działa też kilka kazachskich internetowych poker roomów, zainteresowanie nimi jest jednak minimalne.

Co może Pani powiedzieć na temat rozwoju specjalnych stref?

Obecnie w mieście Kapczagaj zbudowano dwa kasyna. Dwa następne są budowane. Rozwój strefy w okolicach miasta Szczuczińsk rozpocznie się w marcu 2009 roku. Według wiceministra
turystyki i sportu, Kairbeka Iskenbajewa:”Głowna część prac została wykonana, a koszty uzbrojenia terenu zostały ujęte w budżecie.”. Dodał on, że gotowe są też biznes plany dla obydwu stref.
Mówiąc o strefie w mieście Kapczagaj Pan Uskenbajew powiedział:”Latem 2008 roku podpisane zostało memorandum z firmą Eighth Wonder – właścicielem największych kasyn w Las Vegas. Przedstawiciele firmy odwiedzili Kazachstan i spodziewamy się że 30 listopada zaprezentowany zostanie biznesplan. 6 lipca kazachski rząd podpisał list intencyjny w sprawie rozwoju międzynarodowego centrum turystycznego w obwodzie Ałmatyńskim, w rejonie Kapczagaj. List podpisała firma RK Sport, minister turystyki (Temirkhan Dosmukhambetow) i Marc Adventon – prezes zarządu Eighth Wonder International Limited.
Według ministra sportu i turystyki na wybrzeżu Kapczagaj powstanie centrum turystyczne, na które składały się będą pola golfowe, sale konferencyjne, SPA, restauracje, centra rozrywki, centra handlowe i obiekty sportowe.
„Rozwój nastąpi w trzech fazach. Pierwsza z nich potrwać ma rok, druga – trzy lata, realizację trzeciej przewidziano na dziesięć lat” – powiedział kazachski minister turystyki i sportu. Według niego, w pierwszym etapie prowadzone będą wyłącznie prace projektowe. Prace budowlane rozpoczną się i potrwają w latach następnych. Firma amerykańska w pierwszym etapie ma zainwestować w projekt 3 miliardy USD.

Co w tej sytuacji radziłaby Pani graczom w Kazachstanie?

Jak już mówiłam, mimo zmian w prawie wiele kasyn nie zaprzestało działalności. Działają one w „szarej strefie” jedynie dla zamkniętego kręgu „stałych” klientów. Wielu właścicieli kasyn przeniosło swoją działalność nie do wyznaczonych stref, ale do pobliskiego Biszkeku w Kirgistanie. Każdego tygodnia Kazachstan traci setki tysięcy dolarów, które kazachscy gracze zostawiają w Kirgiskich kasynach. Pozostaje też kwestia sporych środków, jakie właściciele kasyn mogliby wnieść do lokalnych budżetów w formie opłat i podatków.

Czy kazachski rynek jest atrakcyjny dla firmy Alsart? Czy Państwa firma rozważa możliwość wejścia na ten rynek?

Uważamy że rynek ten jest rynkiem o dużym potencjale. Żeby pokazać że myślimy o nim poważnie, otwarliśmy w Kazachstanie nasze biuro. Jesteśmy gotowi odpowiedzieć na oczekiwania kazachskich klientów, jeżeli chodzi o sprzęt. Oferujemy urządzenia dla salonów bingo, punktów bukmacherskich, sprzedajemy i leasingujemy automaty do gier.
Co więcej, planujemy w 2009 roku inwestycje w wyznaczonych strefach. Zamierzamy otworzyć sieć salonów bingo i punktów bukmacherskich o powierzchni 50-200 metrów kwadratowych. W lokalach tych znajdą się też bary.

Interplay