Makau – światowa stolica hazardu?

Historia Makau

Makau to jeden z dwóch specjalnych regionów administracyjnych Chin. Obecnie znajduje się w odległości około 64 kilometrów od Hong Kongu, a jego główne obszary to półwysep Makau, wyspy Taipa i Coloane, a także obszar Cotai.

Początki historii Makau sięgają naprawdę odległych czasów, bowiem mowa o panowaniu dynastii Qin w latach 221-206 p.n.e. W późniejszej historii miasta Makau wchodziło w skład prefektury Dongguan, za rządów dynastii Sui było częścią Nanhai, natomiast w epoce Tang zostało dołączone do powiatu Dongguan. Następnie, już w 1152 roku podczas panowania dynastii Song Makau włączono do powiatu Xiangshan. Ten został utworzony poprzez połączenie Nanhai, Panyu, Xinhui oraz Dongguan.

Makau pozostawało bardzo mało znaczącą osadą do momentu przybycia Portugalczyków w XVI wieku. Dokładnie w 1535 roku otrzymali oni tam prawo do handlu czy zakotwiczania swoich statków. Mimo to, jednocześnie otrzymali zakaz wychodzenia na ląd. Jednak wraz z kolejnymi latami najpierw złagodzono ten zakaz, a następnie w ogóle go zniesiono. Około 1557 roku Portugalczycy otrzymali tymczasowe zezwolenie na budowanie magazynów na wybrzeżu, a następnie wydzierżawiając ziemię założyli tam stałą osadę. Według źródeł opłata za to wynosiła rocznie około 500 sztabek srebra .

W XIX wieku, po przegranych wojnach opiumowych Chiny przejęły wyspy Taipa i Coloane, które wchodziły w skład Makau. Na początku grudnia 1887 roku podpisany został układ mówiący o tym, że Portugalia weszła w posiadanie całego Makau. Tym samym Makau stała się pierwszą kolonią europejską w Chinach. Wcześniej wspomniany układ zakładał także to, iż Portugalia zobowiązała się również nie wyzbywać się nigdy Makau bez uprzedniego porozumienia z Chinami. Tym samym zablokowano negocjacje z innymi państwami, na przykład z Francją.

Trwało to do 1974 roku. Wówczas rząd w Lizbonie zrzekł się wszystkich terytoriów zamorskich. Pięć lat później Makau uznano za terytorium chińskim pod rządami portugalskimi. Jednocześnie przyznano mu dużą autonomię w takich zakresach, jak administracja, czy gospodarka. Kulminacyjny moment miał miejsce w 1987 roku, kiedy w Pekinie podpisano deklarację mówiącą o tym, że Makau stało się specjalnym regionem administracyjnym. Formalnie Chiny przyjęły zwierzchnictwo nad Makau w końcówce 1999 roku.

Fenomen hazardu 

Niezwykle istotnym elementem gospodarki Makau jest hazard. Mówi się, że Makau jest światową stolicą hazardu. Kasyna znajdujące się tam w ogromnej liczbie do pewnego czasu generowały zyski o wiele większe, aniżeli w Europie czy Ameryce Północnej. Wskazując konkretnie – dochody kasyn w Makau można było liczyć w dziesiątkach miliardów dolarów. Hazard to druga najważniejsza gałąź gospodarki tego regionu zaraz po turystyce. Według statystyk hazard dawał zatrudnienie dla około 1/4 społeczeństwa. Wiele tutaj zmieniła pandemia Covid-19, ale o tym więcej w dalszej części artykułu.

Branża hazardowa w Makau rozwijała się tak naprawdę od około 1962 roku. Wówczas jedyną zajmującą się tym spółką była “Sociedade de Turismo de Macau”. Swego czasu uzyskała ona od rządu kompletny monopol na prowadzenie kasyn. Zakończył się on na początku XXI wieku, a konkretnie w 2002 roku. Wówczas do Makau coraz częściej przybywali zagraniczni operatorzy kasyn, a rząd regionu przyznał koncesję dla większej liczby spółek. Im dalej w las, tym coraz bardziej cały mechanizm bardzo mocno się rozpędził, głównie przez napływ turystów oraz zagranicznego kapitału.

W samych Chinach branża hazardowa to dość długa historia. To właśnie w tym kraju wymyślono pierwsze karty do gier, a miało to miejsce jeszcze w czasach przed naszą erą. Hazard w Chinach był bardzo ważnym i popularnym elementem życia i na całym terenie państwa stopniowo pojawiały się kolejne kasyna. Jednakże po wojnie chińsko-japońskiej w latach 1937 – 1945 wprowadzono absolutny zakaz gier hazardowych. Legalne są one teraz jedynie w dwóch Specjalnych Regionach Administracyjnych – właśnie w Makaku oraz Hong Kongu, który stanowi byłą kolonię brytyjską.

Sam hazard w Makau został uznany za zalegalizowany jeszcze przez wspomniany wcześniej portugalski rząd kolonialny w okolicach 1847 roku. Ogromna część graczy z samych Chin, która jest głodna hazardu podróżuje do Makau, by zaspokoić swoje potrzeby. Jak już pisaliśmy – tam, w przeciwieństwie do całych Chin – hazard jest w pełni dozwolony. Wynika to z tego, że chociaż Makau to oficjalnie część Chin, to posiada własną gospodarkę kapitalistyczną oraz system polityczny. To prawdopodobnie jedna z przyczyn fenomenu Makau, który jest na tyle ogromny, że region może pochwalić się wspaniałą infrastrukturą do gier, a o tym już za chwilę.

Kasyna, które robią wrażenie

Nie bez przyczyny Makau nazywane jest światową stolicą hazardu. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, kasyn w regionie jest mnóstwo i zanim wybuchła pandemia zapewniały one pracę aż dla 1/4 mieszkańców. Makau odwiedzają zawodowi gracze, a temu wszystkiemu towarzyszy ogromna otoczka. Między innymi ona powoduje wyjątkowość wielu miejsc, a te najzwyczajniej robią olbrzymie wrażenie.

To właśnie w Makau znajduje się największe kasyno na świecie. Mowa o kasynie Venetian, które w spektakularny sposób odtwarza włoską Wenecję. Jego łączna powierzchnia to 51 000 metrów kwadratowych, a w nim mieści się także pięciogwiazdkowy hotel oraz centrum handlowe. To poniekąd standardowe połączenie. Turystyka jest najważniejszą gałęzią gospodarki w Makau, dlatego jej połączenie z hazardem jest bardzo logiczne i  korzystne. Aby posłużyć się liczbami to w środku aż 40-piętrowego niezwykłego budynku, który z zewnątrz imituje gmachy z całego świata, znajduje się około sześciu tysięcy automatów, oraz grubo ponad 800 stołów do gier. Na pracę w całym takim kompleksie składa się około piętnastu tysięcy pracowników. Oprócz gier wszystkim odwiedzającym kasyno zapewnione są inne atrakcje tj.: specjalne pokazy fontanny, sztuki taneczne oraz muzyczne.

Niedaleko od kasyna Venetian znajduje się inne wyjątkowe tego typu miejsce City of Dreams. Może pochwalić się ono dwiema ogromnymi wieżami. Cały kompleks to oprócz samego kasyna ponad 200 obiektów handlowych oraz zaplecze hotelowe. Powierzchnia City of Dreams to 39 000 metrów kwadratowych z ponad 450 stołami do gier. Znajduje się tam także około 20 barów oraz restauracji, w tym jedna z największych w całym Makau. Otwarcie City of Dreams miało miejsce w 2009 roku, wówczas jako drugi największy kompleks kasyn w regionie.

Makau może pochwalić się również najstarszym kasynem. To kasyno Lisboa, następnie odnowione w 2006 roku na Grand Lisboa, które jednocześnie jest tam również najbardziej znane i stało się poniekąd wizytówką miasta. Właścicielem kasyna jest Sociedade de Turismo, a więc spółka, która w przeszłości posiadała monopol hazardowy w Makau. Dlatego też historia tego kasyna sięga jeszcze nieco ponad połowy XIX wieku. To kasyno jest najwyższym budynkiem w całym Makau, mierzy aż 261 metrów. Co ciekawe w środku znajduje się 218-karatowy diament. Oczywiście kasyno jest połączone z hotelem, w którym znajduje się ponad dwa tysiące pokoi.

Kasynem, które powstało w stylu Las Vegas jest Sands Macao. Jest ono zarządzane przez Las Vegas Sands Corporation, którego pozostaje również własnością. Powierzchniowo zajmuje 21 300 metrów kwadratowych, a część hotelowa gwarantuje prawie 300 apartamentów. Ten kompleks powstał w 2004 roku, a kolejne poprawki dokonywano na bieżąco do 2007 roku. Wówczas zakończono je oddaniem wieży hotelowej, która potrafi zrobić wrażenie przede wszystkim na zewnątrz.

Innym bardzo efektownym miejscem jest kasyno The Parisian Macao. Jest ono zbudowane na kształt wieży Eiffel`a poprzez co odwiedzając to miejsce można poczuć się właśnie jak w Paryżu. Budowa tego kasyna rozpoczęła się w 2013 roku, a jego powstanie miało zakończyć się dwa lata później. Ostatecznie otwarcie The Parisian Macao przesunięto na 2016 rok. W międzyczasie dokonano kilku korekt, które pozwoliły na lepsze warunki hotelowe dla turystów oraz jakość wrażeń wizualnych. Oprócz ponad stu stołów do gier obecnie znajduje się tam między innymi około trzech tysięcy pokoi oraz olbrzymi teatr mogący pomieścić 1200 widzów.

Uwagę zwraca także kompleks Wynn Macao. Zawiera on dwie ogromne wieże, w których znaleźć można ponad tysiąc pokoi. Powierzchnia całości to ponad 25 000 metrów kwadratowych, a oprócz kasyna składają się na nią miejsca handlu, SPA, basen oraz restauracja. Wynn Macao jest obsługiwane przez Wynn Resort, a więc bardzo znanego amerykańskiego dewelopera i operatora luksusowych hoteli i kasyn.

Rywalizacja Makau z Las Vegas

Nie tak dawno, kilka lat temu, Makau często nazywane było jako Las Vegas dalekiego Wschodu. Dzisiaj można powiedzieć, że rywalizacja w świecie hazardu pomiędzy Makau a Las Vegas wskoczyła na wysoki poziom, ale do czasu pandemii wygrywał ją specjalny region administracji Republiki Chińskiej. Tę pozycję Makau zawdzięczało kilku czynnikom w tym geografii oraz historii, którą opisaliśmy wcześniej. Chińczycy od lat uwielbiają hazard, a po otrzymaniu kontroli nad Makau kraj nie sprzeciwił się legalnemu funkcjonowaniu kasyn.

Czym zatem różni się hazard w Makau od hazardu w Las Vegas? Przede wszystkim tym, że Las Vegas to miasto, które nieprzypadkowo nazywane jest stolicą światowej rozrywki. To właśnie ono przyciąga mnóstwo turystów z całego świata, których celem jest przede wszystkim zabawa i spędzenie czasu przy wielu atrakcjach, jakie oferuje im miasto w stanie Nevada. Dlatego też kasyna to dla wielu tylko i aż dodatek w postaci możliwości wzbogacenia swojego portfela.

Oczywiście, Makau nadal pracuje nad uzyskaniem jeszcze większej, szeroko pojętej renomy, ale można pokusić się o stwierdzenie, że do czasu pandemii w kilku aspektach wyprzedziło – lub było na dobrej drodze ku temu – amerykańskiego potentata. Nie da się oprzeć wrażeniu, że chiński region nie boi się rywalizacji z Las Vegas i robi to na swój sposób. Właśnie w Makau znajduje się sześć spośród dziesięciu największych kasyn na świecie, a te najbardziej efektowne opisaliśmy powyżej.

Dlatego też to właśnie do byłej kolonii europejskiej wybierają się bardziej profesjonalni gracze, którzy dostrzegają, że to właśnie tam spotkają ofertę bardziej dopasowaną dla siebie. Ich celem numerem jeden jest zysk, dlatego w miejscach przeznaczonych do gier zwykle panuje powaga i głębokie skupienie. To coś odwrotnego do Las Vegas, gdzie z reguł królują zabawy i szalone noce.

Można stwierdzić że Makau skupiło się na tym, aby zainteresować sobą bardziej profesjonalistów, niż turystów. Chociaż i o tych drugich także walczą w chińskim regionie. Atrakcje w Las Vegas i możliwości zabawy właśnie tam, znane są większości. A jak na tej płaszczyźnie rywalizacji wygląda Makau? Turystę w Makau przyciągnąć powinny chociażby:

•  Zabytkowe centrum wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO łączące w sobie architekturę portugalską oraz chińską
•  Mierząca 338 metrów wieża Tower, z której zobaczyć można Rzekę Perłową oraz panoramę regionu
• Ruinas de Sao Paulo, a więc ruiny kościoła Świętego Pawła powstałego jeszcze w XVII wieku;
• Górska Forteca, którą budowano na wzgórzu wznoszącym się na wysokość 52 metrów

Kryzys pandemiczny, czyli ogromne problemy Makau

W kwietniu 2020 swoje początki miała pandemia koronawirusa. Co zrozumiałe, dość wyraźnie odczuła to również branża hazardowa w Makau. Na przełomie marca i kwietnia tamtego roku przychody z gier spadły prawie aż o 80 procent. Region zakazał wówczas wjazdu na swoje terytorium podróżnym między innymi z Chin Kontynentalnych, Hongkongu czy Tajwanu, a ci stanowili ponad 90 procent wszystkich turystów przybywających do Makau.

W Makau, aby powiedzieć śmiało, że sytuacja wróciła do normalności, nadal muszą poczekać. Po roku czasu od trwania pandemii, w lutym 2021 roku kasyna w regionie wreszcie odnotowały wzrost przychodów z gier. Względem roku 2020 przychody wówczas zwiększyły się o 136 procent osiągając poziom 7,3 miliarda patacas (około 900 mln USD). Jednakże zgodnie z prognozami ekspertów – złudne wrażenie znaczącej poprawy sprawiał przede wszystkim słaby wynik sprzed roku.

O tym, że Makau nadal ma swoje kłopoty świadczy bardzo słabe wejście w 2022 rok. Posiłkując się statystykami Gaming Inspection oraz Coordination Bureau przychody brutto z gier w kasynach Makau były w styczniu niższe aż o 20 procent w porównaniu za ten sam okres w 2021 roku. Jedną z przyczyn takowego kryzysu jest nadal przeciągająca się pandemia i ograniczenia w podróżowaniu. Przełożyło się to również na fatalne wyniki w kolejnych miesiącach br.

Przyczyn tak słabych wyników w ostatnich miesiącach należy szukać przede wszystkim w ponownym zamknięciu kasyn z powodu pandemii w dniach od 11 lipca do 23 lipca. Z kolei wytłumaczenie fatalnych wyników w pozostałych miesiącach tego roku trzeba szukać w tym, że kasyna od początku pandemii w 2020 roku działają w specjalnych restrykcjach, które utrudniają prowadzenie biznesu. Co ważne na tym polu powinno być w najbliższym czasie znacznie lepiej, ponieważ 8 stycznia 2023 roku chiński rząd zniósł obowiązek odbywania kwarantanny przez podróżnych zza granicy. Oznacza to, że również ​​hazardowa prowincja Makau nie będzie już podlegać surowym ograniczeniom dotyczących wjazdu.

Nie tylko pandemia jest problemem Makau

Warto odnotować również, że na ten region wpływa chińska polityka “wspólnego dobrobytu”, którą wprowadził rząd Xi Jinpinga w celu zlikwidowania przepaści między bogatymi, a biednymi. Szkodzi to korporacjom hazardowym w Makau. Co więcej wiele osób w Chinach odnotowało ogromne zwroty z inwestycji po niedawnym “boom” internetowym i teraz utrzymuje swoje fundusze za granicą, co oznacza, że osoby uznawane za VIP, na których wcześniej polegało Makau, nie są obecnie na tym rynku. Co ciekawe region zauważył ten trend już przed wybuchem pandemii. Jeszcze inną kwestią jest 40% podatek nakładany na masowych graczy oraz VIP-ów. Makau ma najwyższą stawkę podatkową ze wszystkich regionów hazardowych w Azji. Dla porównania w Singapurze czy Phnom Penh, warunki są zdecydowanie korzystniejsze.

Swoje znaczenie ma również spora liczba aresztowań osób związanych z branżą hazardową w Makau. Pod koniec stycznia br. poinformowano chociażby o aresztowaniu dwóch mężczyzn, którzy zajmowali funkcje Dyrektora Generalnego oraz Głównego Udziałowca w firmie Macau Legend Development, czyli firmie prowadzącej trzy kasyna. W listopadzie 2021 roku aresztowany został również Alvin Chau, prezes największej firmy zajmującej się rozrywką w Makau. Po zatrzymaniu Chana ceny akcji notowanej w Hongkongu Macau Legend Development spadły o 30 proc. BBC podkreśla, że Chan jest również prezesem grupy zajmującej się wycieczkami hazardowymi dla VIP-ów, co jeszcze gorzej PR-owo wpływa na branżę.

Martwić może również wzrost stopy bezrobocia w Makau, która mimo prognoz o jej obniżeniu nadal nie ulega zmianie. Jest to również  z perspektywy chińskiego regionu niepokojące w kontekście rywalizacji z Las Vegas. W stanie Nevada notowane są obecnie przychody spokojnie przekraczające miliard dolarów, a tymczasem Makau – jak już wspomnieliśmy – cały czas pikuje.

Jak rysuje się przyszłość Makau?

Obecnie trudno powiedzieć w jakich barwach rysuje się przyszłość Makau. Z pewnością, aby wrócić do normalności region musi poradzić sobie z panującym tam kryzysem, który opisaliśmy powyżej. Niestety, ale dołek związany z pandemią oraz utrudnieniami w podróżowaniu do regionu trwał bardzo długi czas. Ponowne otwarcie się, które nastąpiło kilka dni temu (08.01.2023) na pewno jest światełkiem w tunelu, ale przed kasynami w Makau jeszcze bardzo dużo pracy do wykonania. Kolejnym dobrym ruchem mogłaby być ewentualna zmiana waluty na na chińskie renminbi, ponieważ władze kontynentalne sprzeciwiają się hazardowi i próbują powstrzymać odpływ kapitału.

Na ten moment oficjalną walutą w Makau jest pataca (MOP), a w kasynach gracze posługują się najczęściej dolarami HK, chociaż ich wartość jest nieznacznie wyższa. W tej walucie wypłacane są także wygrane.

Eksperci z branży gier twierdzą, że Pekin z zadowoleniem przyjąłby sytuację, w której Makau wymieniłoby walutę na chińskie renminbi. Obowiązkowe stosowanie RMB w grach hazardowych mogłoby wymagać ustawodawstwa, ale te z reguły nie są odrzucane przez tamtejszy rząd. Na ten moment jeden RMB jest warty 1,18 MOP i 1,15 dolara HK.

– Jeżeli władze kontynentalne są naprawdę nastawione na kontrolę, to oczywistym następnym krokiem może być zakaz używania dolarów HK w kasynach w Makau. Uważam, że takich ruch nie będzie najlepszy dla inwestorów w kasynach w Makau. Możliwość śledzenia ruchów funduszy prawdopodobnie zmniejszy szanse wyprowadzania ich przez kasyna w Makau. Jednocześnie trzeba mieć na uwadze, że nie powinno to wyeliminować całkowicie takich możliwości – uważa Steve Vickers, konsultant ds. ryzyka politycznego i korporacyjnego

Rozważane jest także wprowadzenie cyfrowego renminbi. Obecnie ten wariant testowany jest w całych Chinach, a taki ruch znacznie ułatwiłby grę. Cyfrowe renminbi jest walutą elektroniczną banku centralnego i E-CNY, a wydaje go Ludowy Bank Chin jako główny środek płatniczy. Ma to na celu wsparcie systemów technologicznych jak np. AliPay, które jest dominującą metodą płatności w Chinach.

– Jest to swego rodzaju artefakt kulturowy, że Makau działa w innej walucie, niż zdecydowana większość. Cyfrowy RMB z pewnością miałby ogromny potencjał i możliwości, aby ogólna sytuacja uległa poprawie – uważa z kolei długoletni dyrektor kasyna w Makau, Andy Choy.

***

Oczywiście rezygnacja z covidowych restrykcji, czy zmiana waluty to tylko dwie z kilku kwestii, ponieważ Makau boryka się cały czas z wypływającymi regularnie aferami, problemami politycznymi, podatkowymi, czy zatrzymaniami ważnych osób związanych z hazardem. Pomimo tego za sukces do tej pory można, a nawet trzeba, uznać fakt, iż przed pandemią doprowadzono, do tego, że Makau najpierw było w stanie nawiązać rywalizację z Las Vegas, a następnie na dość długi czas stać się światową stolicą hazardu. Czy powróci do tego miana w najbliższym czasie? Biorąc pod uwagę uporanie się z pandemią, czy właściwe ruchy polityczne jest to możliwe.